İstem dışı hareketlerin etkilenmediği ama istemli ve amaçlı kas hareketlerinin programlanmasında sorunların ortaya çıktığı bir senörimotor (duyu hareket) bozukluktur. Hafif düzeyde etkilenmeler dispraksi olarak bilinirler.

Sorun, merkezi ya da çevresel sinir sisteminden kaynaklanmaz. Temel olarak sesletim için gerekli kas hareketlerinin zamanının, sıranın ardışık ya da eş anlı programlanmasının yapılamamasına bağlı olarak ortaya çıkan sesletim (artikülasyon) sorunlarıdır. Dil (lisan) etkilenmemiştir. Kişi seslerin anlam değiştirdiklerinin farkındadır.

Anartri / Dizartri (Söyleniş Bozukluğu)

---

A.Tanımı:

Beyin hasarı yada sesletim (artikülasyon) kaslarını kontrol eden çevresel sinirlerin zarar görmesi sonucunda ortaya çıkan sesletim (artikülasyon) sorunu anartri olarak tanımlanmaktadır. Dizartri terimş de merkezi ya da çevresel sinir sisteminin hasara uğraması sonucunda ortaya çıkan çeşitli motor konuşma sorunları için kullanılmaktadır.

B.Klinik Özellikleri: Bu konuşma bozukluğunda respirasyon (soluk alıp verme düzeni), fonasyon (ses tellerinin titreşime girmesi / ötülmeme), artikülasyon (sesletim – gırtlak üstü düzenekte yer alan dudaklar, dil, çene, yumuşak damak gibi oynak yapıların ardışık ya da birlikte hareketi ile konuşma seslerinin üretilmesi), rezonasyon (gırtlak sesinin ağız içerisinde tekrar titreşime girerek konuşma seslerine akustik özelliklerini kazandırması), prozodi (konuşmada yer alan ve anlamı da etkileyen vurgu, tonlama, ezgi, durak vb. ses özellikleri) etkilenebilir. Çiğneme ve yutma gibi istemli hareketler ve dil, çene hareketleri de etkilenebilir.

Afazi (Söz Yitimi)

---

Afazinin Tanımı: Beyin hasarlarına bağlı iletişim bozukluğudur.Birincil duyusal sorunlar (işitme,görme vb.) ile zihin engeli ya da psikiyatrik sorunlara bağlı iletişim yetersizlikleri bu kümenin dışındadır.

Afazinin Klinik Özellikleri:

Genel olarak afazide dili anlama, formüle etme, kullanma yetisinde ve becerisinde tam ya da kısmi hasardan söz edilmektedir. Genellikle sonraki dönemlerde ortaya çıkmakla birlikte, dil gelişiminde gecikme ya da sorun olan çocuklarda da gözlenebilir (gelişimsel afazi). Afazinin değişik türleri vardır. Beyindeki hasarın yerine göre, iletişim yetersizliğine yol açan etmenler de farklılaşmakta ve sonuçta farklı iletişim yetersizliği türleri ortaya çıkmaktadır. Afazi, doğum öncesinde ya da doğum sonrasında beyin yapılarında meydana gelen bir iletişim sorunu olması nedeniyle, nörolojik kökenli bir durumdur.

---